Kontrast:
Czcionka: A A A

Budowanie więzi z małym dzieckiem poprzez zabawę.

Zabawy z dzieckiem stanowią okazję do rozwijania bliskości między nim a opiekunami. Są też doskonałym treningiem wspomagającym rozwój a dla dziecka fascynującym doświadczeniem. Jest wiele sposobów na spędzenie tego czasu – w poniższym artykule znajdą Państwo zestawienie ciekawych, rozwojowych działań dopasowanych do możliwości rozwojowych dziecka. Dziecko poprzez zabawę uczy się świata – obserwacja otoczenia, próby naśladowania – to wszystko wspiera jego rozwój. Zabawa jest doskonałą okazją do nauki oraz treningu mowy, słuchu i koordynacji. Odpowiednio dobrane aktywności mogą wesprzeć dziecko w tej fantastycznej przygodzie.

Należy pamiętać, że zabawy zawsze muszą być dostosowane do możliwości fizycznych dziecka i odpowiadać na jego potrzeby rozwojowe. Dziecko powyżej pierwszego roku życia ma już całkiem sprawna koordynację i potrafi sygnalizować swoje potrzeby i zainteresowania. Dwu- trzylatek potrafi sprawnie je komunikować. W przypadku dzieci pomiędzy trzecim a szóstym rokiem życia zabawa nie stanowi już żadnego problemu, gdyż dzieci same doskonale inicjują różnorodne formy aktywności. Jednak poprzez zabawę możemy w pierwszym okresie życia wyraźnie wspomóc rozwój dziecka.

Noworodek – dziecko 2-miesięczne i 3 -miesięczne:

Chociaż niemowlęta nie rozpoznają swojego odbicia w lustrze (ta zdolność przypada dopiero na wiek ok. 1,5 roku życia) to bardzo chętnie je obserwują.  Zabawa „Lustereczko, powiedz przecie” przeznaczona jest dla dziecka w pierwszych trzech miesiącach życia – wspomaga zdolność koncentracji oraz wzmacnia mięśnie karku co jest niezbędne do unoszenia główki. Połóż dziecko na plecach i zachęć, by patrzyło na ciebie. Powoli przesuwaj lusterko na boki, w górę i w dół, by niemowlę musiało ruszać głową w ślad za ruchami lusterka. Następie chuchnij na lusterko, aby pokryło się parą, odciśnij na nim dłoń dziecka  lub narysuj na nim palcem buźki lub figury geometryczne. Wytrzyj je i zacznij rysowanie od nowa.

Dziecko 3-miesięczne:

To czas, w którym dziecko odkrywa świat własnych dźwięków. Nie jest to jeszcze etap gaworzenia, jednak to właśnie ten moment przygotowuje dziecko do nauki mówienia. Jest to idealny moment do zabawy w „Echo”. Przebieg jest dosyć prosty – utrzymując kontakt wzrokowy z dzieckiem powtarzamy dźwięki, które ono wydaje. Rodzice mogą też inicjować takie „dyskusje” zachęcając dziecko. Zabawa ma charakter rozwojowy i może zmieniać się w czasie. Kiedy dziecko będzie starsze dźwięki typu: „ghhh” czy „ghuuu” można zastąpić wyrazami dźwiękonaśladowczymi np. w kąpieli „kaczka – kwa, kwa”, samochód „tu, tu”, kot „miau, miau”.

Dziecko 4-miesięczne:

„Dookoła świata” to zabawa, która wspaniale wpływa na rozwój mięśni i koordynację. Zabieramy nasze maleństwa do świata wyobraźni! Pamiętajmy, że nie należy zaczynać od zbyt gwałtownych ruchów – dziecko musi mieć czas żeby się zaadaptować. Najpierw kołyszemy je lekko na boki niczym w unoszącej się na wodzie łodzi. Następnie przenosimy się do startującego balonu – unosimy dziecko w pozycji góra dół. Kolejnym etapem jest przesiadka do samolotu – obracamy dziecko na brzuch (pamiętajmy o asekuracji!) i „latamy” z nim po całym mieszkaniu. Możemy swobodnie się obracać i robić przystanki przy ciekawych punktach „krajobrazu” – jak na typowej wycieczce. Zachęcam do wydawania dźwięków, ciągłej rozmowy z dzieckiem i opisywania otoczenia. Dzięki temu cała zabawa ma charakter ogólnorozwojowy. Wspomaga trening mięśni całego ciała, koordynację, rozbudza ciekawość dziecka i przygotowuje je do nauki mówienia. Aby zabawa nie miała zbyt gwałtownego charakteru warto robić przerwy. Nasza wyprawa dookoła świata może być spokojnie stosowana również w późniejszych etapach rozwoju.

Dziecko 5-cio miesięczne:

Jedną z ciekawych propozycji jakie można znaleźć dla dzieci na tym etapie rozwoju jest zabawa w „Naleśnik”. Doskonale odpowiada ona potrzebom dziecka, które w tym czasie jest ciekawe własnego ciała i trenuje przewroty. Do tej zabawy potrzebny nam tylko miękki kocyk na którym ułożymy dziecko na plecach. Następnie delikatnie przy pomocy podnoszenia kocyka „turlamy” je. Gdy dziecko będzie już nieco zmęczone możemy zawinąć je w kocyk mówiąc, że robimy z niego pyszny naleśnik – symulujemy smarowanie dżemem, bita śmietaną czy posypywanie cukrem.

Ta zabawa wspomaga koordynacje oraz trening mięśni niezbędnych do nauki siedzenia i chodzenia.

Dziecko 6-cio miesięczne:

Ciekawą propozycję możemy znaleźć w aplikacji Amazing Baby – jest to zabawa przeznaczona na czas wieczornej kąpieli. Gdy dziecko jest już oswojone z wodą, a rodzice czują się pewnie można swobodnie wdrożyć tą zabawę do codziennych aktywności. „Ten mały piesek”. Polega ona na łaskotaniu stópek i paluszków, a następnie całego ciała niemowlaka. W tym czasie recytuj wierszyk: „Ten mały piesek był na targu./ Ten mały piesek w domu spał./Ten mały piesek dostał ciastko./ Ten mały piesek swoją kość miał./ A ten malutki piesek hau hau hau,/ przez całą drogę szczekał!”. Na pieszczotę konkretnego palca lub części ciała przypada jeden wers wierszyka. Możesz też klaskać rączkami dziecka lub klepać jego stópkami i mówić przy tym wierszyk: „Ciastko lep, ciastko piecz, chce się jeść,/ panie piekarzu, chcę szybko ciastko mieć. /Piecz je, lep je, zrób z literką C,/ upiecz w piekarniku dla dzidzi i mnie”.[1]

Dzieci powyżej szóstego miesiąca życia z pozycji siedzącej szykują się do przemieszczania się w przestrzeni – to czas odkrywania najbliższego otoczenia. Trenowany zaczyna być też bardziej precyzyjny ruch dłońmi (ok. 9 miesiąca pojawia się tzw. chwyt pęsetowy czyli trzymanie przedmiotów palcem wskazującym i kciukiem).[2] W tym okresie zabawką może być wszystko! Zachęcam do korzystania z metalowych misek i drewnianych łyżek kuchennych. Można zachęcać dziecko do przemieszczania się za przedmiotami. Powyżej pierwszego roku życia doskonałymi zabawkami są pojemniki wypełnione nasionami, kasza lub ryżem – dziecko może je swobodnie przesypywać i mieszać co stanowi doskonała alternatywę dla zabaw w piaskownicy w sezonie zimowym. W celu trenowania precyzyjnej koordynacji doskonałą pomocą jest również tzw. piasek kinetyczny. Ma on tą przewagę, że stanowi w miarę stałą masę i jego sprzątanie nie przysparza większych trudności. Zachęcam do korzystania z naturalnych materiałów – w czasie spaceru z dzieckiem można wspólnie z nim zbierać kamyki, muszelki czy patyczki, które posłużą później do wspólnych zabaw w domu.

Rynek zabawek dla dzieci wydaje się nieograniczony – doskonałym narzędziem są maty dla niemowląt jednak najważniejszy jest bezpośredni kontakt z rodzicem. Pamiętajmy o kontakcie wzrokowym, dotyku i reagowaniu na wyrażane przez dziecko potrzeby. Zabawki oferujące „gotowe rozwiązania” mniej sprzyjają rozwojowi dziecka, wybierajmy takie które zachęca dziecka do planowania i rozwiązywania prostych problemów – układanki, zabawki z większa ilością elementów. W przypadku dzieci starszych, powyżej 3-go roku życia pojawia się pokusa stosowania tabletów kuszących oprogramowaniem edukacyjnym. Pamiętajmy jednak, ze mają one swoje ograniczenia. Lepsze efekty rozwojowe uzyskamy bawiąc się z dzieckiem klasycznymi klockami, niż układając konstrukcje na płaskim ekranie. Wszelkie kolorowanki, zabawy farbami (w tym malowanie palcami) doskonale rozwijają wyobraźnię i koordynację precyzyjnych ruchów u dzieci. Dodatkowo wzbogacają doznania sensoryczne.

Nie należy zapominać o dwóch najważniejszych czynnikach, które wspomaga wspólna zabawa z dzieckiem. Po pierwsze dzięki niej nawiązujemy więź i wspomagamy rozwój społeczny dziecka. Po drugie wspólna zabawa daje też czas dla rodzica na relaks i odnalezienie swojego wewnętrznego dziecka.

 

 

 

[1]https://www.mjakmama24.pl/niemowle/rozwoj-niemowlaka/15-zabaw-z-niemowlakiem-wspierajacych-rozwoj-dziecka-aa-Xpjc-k2Cw-j9up.html

[2]Psychologia rozwoju człowieka, H. Bee, wyd. Zysk i s-ka, Poznań 2004 r.