Czytaj dziecku od najmłodszych lat! Co czytać dzieciom w wieku do 6 lat?
Dlaczego należy czytać dziecku od urodzenia?
Czytanie dziecku od najmłodszych lat jest bardzo ważne, ponieważ w ten sposób dziecko poznaje język i uczy się mówić. W dodatku poznaje język literacki. Dzięki temu rozwijają się jego zdolności komunikacyjne i zasób słownictwa. Dziecko przyswaja nowe słowa i zwroty przez co w przyszłości będzie się piękne i elokwentnie wysławiać i łatwo formułować myśli. Czytając dziecku od urodzenia stymulujemy jego mózg, wspieramy jego rozwój umysłowy i emocjonalny i docelowo ułatwiamy mu start w systemie edukacji.
Czytanie dziecku wytwarza też między dzieckiem a rodzicem silną więź. Są to wyjątkowe chwile dla nich dwojga, których nic nie zabierze i nic nie zastąpi. To chwile, do których nasze dziecko będzie ze wzruszeniem wracać także jako dorosły człowiek, czytając swoim dzieciom, bardzo często te same książki, ponieważ większość dobrych klasyków literatury dziecięcej się nie starzeje.
Podsumowując: czytanie dziecku już od pierwszych dni życia to inwestycja w dobry start dziecka i jego przyszłe dobre wykształcenie oraz w naszą dobrą z nim relację na całe życie.
O korzyściach z czytania dziecku na poszczególnych etapach jego rozwoju pięknie pisze na stronie projektu „Mała książka – wielki człowiek” Dariusz Jaworski z Instytutu Książki .
Pierwsza książka mojego dziecka
W 1998 r. powstała fundacja ABCXXI Cała Polska czyta dzieciom, której misją jest wspieranie zdrowia emocjonalnego – psychicznego, umysłowego i moralnego – dzieci i młodzieży poprzez działania oświatowe, edukacyjne, promocyjne i lobbingowe. Fundacja zasłynęła kampanią „Czytaj dziecku 20 minut dziennie codziennie”, a w 2017 roku opracowała „Pierwszą książkę mojego dziecka” pozycję idealna do czytania dzieciom od urodzenia.
Książka pt. „Pierwsza Książka Mojego Dziecka” zawiera informacje na temat mądrego wychowania dla dorosłych oraz zabawnie ilustrowane wierszyki do czytania dzieciom już od pierwszych dni życia. Książka ma grube kartki i miękką okładkę oraz zaokrąglone narożniki. Wykonana została zgodnie z normą europejską CE z bezpiecznych dla dziecka materiałów. Z opinii rodziców wynika, że książka ta jest uwielbiana przez dzieci, które błyskawicznie, same z siebie uczą się zawartych w niej zabawnych wierszyków.
Podobną rolę spełnia książka „Pierwsze wiersze dla…” wydana w ramach kampanii społecznej „Mała książka – wielki człowiek”, zawierająca wiersze znanych poetów – m.in. Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Wandy Chotomskiej, Joanny Papuzińskiej. Jest rozdawana na oddziałach położniczych jako tzw. wyprawki czytelnicze dla nowo narodzonych czytelników i ich mam.
Książki dla niemowlaka
Bezpośrednie obcowanie dziecka z książką zaczyna się od całokartonowych książeczek, dopasowanych do poszczególnych etapów rozwoju dziecka. Uczą je rozróżniać kontrasty, kolory, z czasem przedmioty, postaci, zwierzęta, pory roku, pojazdy, uczucia, cyferki, literki itd. Tego typu książeczki oferuje m.in. wydawnictwo Dobra Tekturka, a ich ceny zaczynają się już od kilku złotych. Pięknie opracowane całokartonowe książeczki wydaje m.in. wydawnictwo Egmont.
Bardziej zaawansowanym produktem są kartonowe książeczki wspierające motorykę dziecka. Mogą być one wyposażone np. w mały głośniczek, pozwalający na wydobywanie z książeczki różnych dźwięków lub wzbogacone materiałami o różnej fakturze. Atrakcyjnie zaprojektowane i starannie wydane książeczki tego typu jak oferuje m.in. Wydawnictwo Dwie Siostry, np. „Księgę dźwięków” i „Księga ryków” czy książeczki z serii pop-up. Również wydawnictwo Egmont ma piękne książki wydane w takim stylu, jak np. „Akademia Mądrego dziecka. Jeden, dwa, trzy” Zbigniewa Dmitroca pomagająca dziecku w nauce liczenia.
Książki dla przedszkolaka
Wymienione powyżej wydawnictwa mają w swojej ofercie również książki dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat i starszych. Ze strony wydawnictwa Dwie Siostry można też pobrać bezpłatnie kolorowanki i rysunkowe zagadki, nawiązujące do książek wydawnictwa, które skierowane są do starszych dzieci.
Przedszkolak coraz śmielej określa swoją tożsamość i coraz lepiej odnajduje się w relacjach społecznych. Aby były one zawsze bezpieczne warto czytać dziecku książeczki, które będą go uczyć określonych mądrych zachowań. Taką książką jest np. „Gdy Pola się zgubi” autorstwa Gabrieli Rzepeckiej-Weiss z ilustracjami Magdaleny Kozieł – Nowak ucząca dzieci jak zachować się w sytuacji zgubienia i podająca „sześć zasad dla zagubialskich”.
Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo szybko przyswajają nowe informacje chętnie uczą się (wręcz samoczynnie) rymowanek i wierszyków. Okres ten jest więc świetnym do zapoznania ich z najlepszą klasyką polskiej poezji dziecięcej. Arcydziełami w swoich kategoriach takimi jak „Lokomotywa” i „Ptasie radio” Juliana Tuwima czy wierszyki, których autorem jest Jan Brzechwa takie jak „Kaczka dziwaczka”, „Samochwała”, „Abecadło” itp. Te wiersze jak najbardziej warto czytać dzieciom już od najmłodszych lat, także niemowlakom, które również uwielbiają wszelkie rytmiczne i dźwiękonaśladowcze elementy wierszy Juliana Tuwima.
Okres bycia przedszkolakiem jest najlepszy na poznawanie wszelkich bajek i baśni, z wyjątkiem oryginalnych wersji baśni braci Grimm, które zawierają sporo przemocy. Jednak jak najbardziej trzeba czytać dziecku baśnie Charles’a Perrault, ponieważ stanowią one ważne dziedzictwo europejskiej kultury.
Starszym przedszkolakom można zaproponować serię opowieści o Misiu i Tygrysku autorstwa urodzonego na Śląsku w 1931 r. niemieckojęzycznego pisarza używającego pseudonimu „Janosh”. Przygody Misia i Tygryska doczekały się już ponad 20 książeczek, z których najbardziej znaną jest mająca też swoja adaptację teatralną „Dzień dobry, Świnko”.
Starakom można już też zacząć wprowadzać takie klasyki dziecięcej literatury jak np. „Dzieci z Bullerbyn” Astrid Lindgren, „Muminki” Tove Jansson czy „Kubusia Puchatka” A.A. Milne’a, a z polskich cykl „Karolcia” i „Witaj Karolciu” Marii Krüger.
Poczytaj mi mamo
Z klasyki, którą niektórzy rodzice i dziadkowie jeszcze pamiętają warto przytoczyć wydawaną w PRL przez wydawnictwo Nasza Księgarnia serię „Poczytaj mi mamo”, która doczekała się swojej reedycji w kilku zbiorczych tomach.
Co konkretnie czytać małym dzieciom?
Realizatorzy projektu „Mała książka – wielki człowiek” dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa polecają czytać dzieciom w wieku od urodzenia do 6 lat następujące książeczki:
- „Mmmmm” Monika i Adam Świerżewscy
- „Pierwsza książka. Dla noworodków i niemowląt” Katsumi Komagata
- „Ja, Bobik, czyli prawdziwa historia o kocie, który myślał, że jest królem” Ewa Kozyra-Pawlak
- „Figury” Maria Terlikowska, il. Stanisław Zamecznik
- „Pierwsze urodziny prosiaczka” Aleksandra Woldańska-Płocińska
- „My jesteśmy krasnoludki” Agnieszka Żelewska
- „Myszka” Dorota Gellner, il. Dobrosława Rurańska
- „Kto się schował” Satoru Onishi
- „Prezenty Astona” Lotta Geffenblad
- “Babo chce” Eva Susso, il. Benjamin Chaud
- „Poznaj Pettsona i Findusa” Sven Nordqvist
- „Opowiem ci, mamo, co robią koty” Nikola Kucharska
- „Figle Migle” Herve Tullet
- „Chrum, chrum, Bolusiu” Barbro Lindgren, il. Olof Landström
- „Bardzo głodna gąsienica” Eric Carle
- „Auto” M. Brum, il. Jan Bajtlik
- „Chodzi o to, czy wiesz, co to zwierzęta” Marcin Brykczyński, il. Agnieszka Antoniewicz
- „Popatrz w niebo” Joanna Gębal, Monika Zborowska
- „Rok w mieście” Katarzyna Bogucka
- „Basia i zwierzaki” Zofia Stanecka, il. Marianna Oklejak
- „Co wypanda, a co nie wypanda” Aleksandra Cieślak
- „O malarzu rudym jak cegła” Janusz Stanny
- „W kieszonce” Iwona Chmielewska
- „Jeden dzień” Aleksandra i Daniel Mizielińscy
Książki nagrodzone w kategorii książek dla dzieci w wieku 0-6 lat w Konkursie literackim im. Astrid Lindgren zorganizowanym przez Fundację ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom.
- „Na wszystko jest sposób” Renata Piątkowska
- „Tulisia” Barbara Stępniak-Wilk
- „Dreptak i pępek świata” Agata Widzowska-Pasiak
- „Misiostwo świata” Grzegorz Janusz
- „Biuro zagubionych zabawek” Iwona Czarkowska
- „Misiek, co Ty opowiadasz?” Katarzyna Majgier
- „Przygody królewny Florentynki” Katarzyna Ziemnicka
- „Opowieść o błękitnym psie ,czyli o rzeczach trudnych dla dzieci” Beata Majchrzak
- „Kosmiczni odkrywcy – Franio i jego babcia” Grażyna Bąkiewicz
- „Klub latających ciotek” Rafał Witek
- „Bajka o tym, jak błędny rycerz nie uratował królewny, a smok przeszedł na wegetarianizm” Łukasz Olszacki
- „Wielka wyprawa pirata Nata” Katarzyna Ziemnicka
- „Gucio na tropie zaginionej świnki morskiej” Małgorzata Kur
- „Gdzie niedźwiedzie wędrują nocą” Katarzyna Zielińska
- „Pan Kudłaty i cztery łapy” Iwona Czarkowska
