Gdy bieda puka do drzwi
Jeśli gnębią nas problemy finansowe nie wstydźmy się prosić o pomoc, ale by naprawdę wyjść „na prostą” trzeba się zaangażować, dać swój czas, energię i dobre chęci.
W badaniach przeprowadzonych w 2018 roku przez Główny Urząd Statystyczny ujęto w Polsce aż trzy kategorie ubóstwa. Pierwsza, to ubóstwo pod względem dochodowym. W 2018 roku około 13% gospodarstw domowych miało miesięczny dochód niższy od wartości uznanej za próg ubóstwa.
Druga kategoria, dotyczyła warunków życia, gdzie za biedne uznano te gospodarstwa, w których zaobserwowano, co najmniej 10 z 30 przejawów ubóstwa. Wzięto pod uwagę m.in. niemożność zaspokojenia różnego typu potrzeb konsumpcyjnych (np. zjedzenie trzech porządnych posiłków dziennie, kupienie prezentu bliskiej osobie, pójście do kina, restauracji), jakość mieszkania (np. zawilgocone, ciemne lokum) oraz poziom jego wyposażenia (np. brak odkurzacza, telewizora czy telefonu). Zgodnie z tymi kryteriami, w 2018 r. biedy doświadczało niemal 5% gospodarstw domowych w Polsce.
Trzeci rodzaj ubóstwa polegał na braku równowagi budżetowej. Uwzględniano tu zarówno subiektywne opinie gospodarstw domowych dotyczące ich statusu materialnego, jak również fakty mówiące o trudnościach budżetowych, w tym o zaległościach w opłatach. Ubóstwem braku równowagi budżetowej zagrożonych było ok. 8% gospodarstw domowych.
GUS zbadał też sposób postrzegania ubóstwa i nierówności dochodowej w Polsce. Okazuje się, że aż 87% badanych uznało, iż różnice dochodowe w naszym kraju są zbyt duże. W opinii społecznej, najbardziej potrzebną formą pomocy dla osób żyjących w ubóstwie jest pomoc w znalezieniu pracy. Tak uważało aż 43% mieszkańców Polski w wieku 16 lat i więcej. Znaczenie mają również usługi społeczne: pomoc w pielęgnacji osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych (ok. 32%), zwiększenie dostępności bezpłatnych usług medycznych (ok. 28 %) oraz pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego osobom starszym (ok. 25%). Zasiłki pieniężne, za jedną z trzech najważniejszych form wsparcia, uznało tylko 16% osób.
Jak wyjść z impasu?
Jeśli pojawiają się problemy finansowe, przede wszystkim trzeba przeprowadzić analizę budżetu domowego i podzielić wydatki na stałe jak opłaty, żywność, transport, czyli te wszystkie, które bezwzględnie należy wykonać oraz pozostałe, z których można ewentualnie zrezygnować. W tej drugiej grupie są m.in. wydatki na rozrywkę. Rozpisanie wydatków na kartce daje jasny obraz sytuacji i naprawdę pomaga lepiej zarządzać domowymi finansami.
Jeżeli mamy długi, nie unikajmy telefonów od wierzycieli. Spotkajmy się z nimi. Wspólnie można wypracować plan spłaty zobowiązań. Jeśli dług jest bardzo wysoki i nie ma realnej szansy, by go spłacić, można w ostateczności rozważyć, w oparciu o pomoc specjalistów, ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Obecnie w każdym mieście mamy punkty nieodpłatnej pomocy obywatelskiej. Każdy może z nich skorzystać, jeśli oświadczy, że nie stać go na płatną poradę. Wśród dyżurujących tam prawników są także tacy ze specjalistycznym przeszkoleniem w zakresie finansów. Pomogą w kwestiach związanych z naprawą domowego budżetu i sporządzaniu pism do wierzycieli. Jeśli konsument podejmie decyzję o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej w punkcie nieodpłatnej pomocy obywatelskiej dowie się, jakie są plusy i minusy tej decyzji. Prawnicy pomogą też sporządzić stosowny wniosek.
Uważaj na chwilówki!
W domach, w których nie starcza od pierwszego do pierwszego, czasami sięga się po kredyty. Przy niskich dochodach trudno uzyskać kredyt w banku, dlatego część rodzin w desperacji sięga po tzw. chwilówki. To prosta droga do niewypłacalności, bo spirala długów łatwo się nakręca.
Przykładem jest mężczyzna, który zobaczył w telewizji reklamę firmy pożyczkowej. Zbliżały się święta, pomyślał o prezentach dla najbliższych i zatelefonował. Zawarł umowę pożyczki gotówkowej w wysokości 1000 zł. Zgodnie z umową zaczął ją spłacać. Niestety, zanim ją spłacił, zadzwonili natręci z firmy pożyczkowej. Zaproponowali mu wzięcie kolejnego kredytu. Informację, że jeszcze nie spłacił pierwszej pożyczki zbagatelizowano i zapewniono, że nowym kredytem zostanie spłacony poprzedni….
Podobna sytuacja powtarzała się jeszcze dwukrotnie. Ostatecznie kredyt zaczął mu ciążyć, a firma żądała terminowej spłaty pożyczki. Z początkowo pożyczonego tysiąca złotych w ciągu pięciu miesięcy firma naliczyła łącznie blisko 14 tys. zł pozaodsetkowych kosztów kredytu. Na szczęście mężczyzna skorzystał z bezpłatnej pomocy rzecznika konsumentów. Okazało się, że zapis ustawy o kredycie konsumenckim określa maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu, którą oblicza się według podanego w ustawie wzoru.
Z obliczeń rzecznika wynikało, że łącznie, we wszystkich czterech kredytach, koszty te nie powinny przekroczyć 7,6 tys. zł, a nie – jak naliczyła sobie firma – blisko 14 tys. zł. Dzięki interwencji rzecznika konsumentów koszty zostały zredukowane i kredytobiorca spokojnie spłacił swoje długi.
Rzecznik konsumentów świadczy darmową pomoc dla konsumentów mieszkających w danym regionie. Gdzie go znajdziemy?
Zmień pracę, podnieś kwalifikacje
Mylą się ci, którzy sądzą, że bieda dotyka wyłącznie rodzin niepracujących i korzystających z zasiłków. Problem dotyczy także rodzin, w których jedno, a nawet dwoje rodziców podejmuje pracę zarobkową. Jeśli jest to niskopłatny sektor można śmiało mówić o tzw. biednych pracujących.
Pracując za minimalne wynagrodzenie, można zgłosić się do powiatowego urzędu pracy, który pomoże w zdobyciu nowego zawodu czy podniesieniu kwalifikacji. Wystarczy kurs prawa jazdy na samochody ciężarowe, by zarabiać w Polsce więcej niż pensję minimalną.
Powiatowy Urząd Pracy w Szczecinie
ul. Mickiewicza 39, 70-383 Szczecin
tel. 91 42 54 900, 91 42 54 901
e-mail: pupszczecin@pupszczecin.pl, sekretariat@pupszczecin.pl
Powiatowy Urząd Pracy w Goleniowie
ul. Zakładowa 3 , 72-100 Goleniów
tel./fax 91 418 34 95, 91 418 53 67, 91 418 25 77, 91 418 20 98
e-mail:szgo@pupgoleniow.pl
Powiatowy Urząd Pracy w Kołobrzegu
ul. Katedralna 46-48, 78-100 Kołobrzeg
tel/fax: 94 352 41 33, 094 352 78 23, 094 354 53 20
e-mail: sekretariat@kolobrzeg.praca.gov.pl
Powiatowy Urząd Pracy w Sławnie
ul. Sempołowskiej 2a, 76-100 Sławno
tel. 059-810-72-91, fax. 059-810-41-61
e-mail: szsl@praca.gov.pl
Powiatowy Urząd Pracy w Sławnie Filia w Darłowie
ul. Wieniawskiego 19c, 76-150 Darłowo
tel/fax 094-314-67-72, 094-314-67-73
e-mail: szslda@praca.gov.pl
Powiatowy Urząd Pracy w Stargardzie
ul. Pierwszej Brygady 35, 73-110 Stargard
tel. (91) 578 40 14, fax. (91) 578 05 37
e-mail: urzad@pupstargard.pl
Z pomocą mogą przyjść również ochotnicze hufce pracy. Pomoc znajdą tam osoby młode, które już nie uczą się, ale jeszcze nie pracują. Hufce prowadzą wiele projektów dla młodych osób, od kursów zawodowych po pośrednictwo pracy. Aktualnie w województwie zachodniopomorskim realizowany jest „Od szkolenia do zatrudnienia – YEI”.
Nie wstydź się, skorzystaj z pomocy
Wiele osób odczuwa wstyd prosząc o pomoc. Hanna Hendrysiak, szefowa stowarzyszenia wspierającego ludzi ubogich, która ma pod opieką 600 rodzin przekonuje, by nie bać się prosić o wsparcie. – Powtarzam swoim podopiecznym, że jeśli ktoś kwalifikuje się do pomocy, ponieważ spełnia kryteria dochodowe, nie powinien się tego wstydzić. Po prostu należy mu się ta pomoc i nie ma w tym nic złego – podkreśla.
Ona sama niegdyś doświadczyła biedy i dziś traktuje ludzi tak, jak chciałaby sama być traktowana. – Będąc matką trójki dzieci rozstałam się z mężem. Znalazłam się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Udałam się do fundacji, która mi pomogła. W zamian zostałam tam wolontariuszką. Kiedy udało mi się wyjść na prostą, założyłam własne stowarzyszenie, w którym pomagam innym – wspomina Hanna Hendrysiak.
Nikt nie powinien chodzić głodny
W Polsce są różne formy wsparcia żywnościowego, a jedną z największych jest „Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020” w skrócie POPŻ. To program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebujących. Celem Programu jest udzielenie wsparcia osobom doświadczającym najgłębszych form ubóstwa poprzez udostępnienie pomocy żywnościowej w formie paczek lub posiłków.
Aktualna edycja programu pomocy żywnościowe POPŻ rozpoczęła się w październiku i potrwa do czerwca 2019 r. Kryterium dochodowe uprawniające do pomocy żywnościowej wynosi dla osoby samotnie gospodarującej 1402 zł, a dla osoby w rodzinie 1056 zł.
Program POPŻ bazuje na 21 produktach z 7 grup towarowych. W paczkach są m.in.: makarony, ryże, sery, mleko, przetwory z warzyw, owoców, konserwy mięsne, olej, cukier. Wartość paczki na jedną osobę wynosi ok. 263 zł. Aby otrzymać pomoc żywnościową należy zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej właściwego na miejsce zamieszkania lub do organizacji partnerskiej wydającej żywność w celu zakwalifikowania do odbioru żywności.
Wsparcie w postaci żywności
Pomocy możemy szukać w lokalnych stowarzyszeniach i organizacjach, ogólnopolskim Caritasie http://www.szczecin.caritas.pl oraz programie Szlachetna Paczka https://www.szlachetnapaczka.pl
Ponadto pomocy udziela Chrześcijańska Służba Charytatywna Oddział Zachodniopomorski: Filia Szczecin tel. 667 799 616, Filia Stargard 690 180 229, Filia Kołobrzeg 731 461 372 https://www.zachodnio-pomorski.chsch.pl
Bank Żywności w Szczecinie, Aleja Wojska Polskiego 63, tel. 91 421 04 61 http://bzszczecin.atthost24.pl
Bieda nie zna granic administracyjnych
Stowarzyszenia wspierające ubogich mają na ogół charakter lokalny, ale zdarzają się również inicjatywy obejmujące swą działalnością cały kraj. Ewelina Dutkowska powołała do życia grupę Oddajesz – Pomagasz. – Można znaleźć nas na Facebooku. Działamy na rzecz najuboższych mieszkańców Polski, bo bieda nie uznaje granic administracyjnych – tłumaczy.
Jako pierwsza z prośbą o buty dla synka napisała do nich mieszkanka Pomorza. – Niepełnosprawny synek tej pani miał trudności w zakładaniu zwykłych butów i potrzebował obuwia na rzepy. Szybko znalazła się osoba z województwa dolnośląskiego gotowa kupić buciki. Do paczki dorzuciłyśmy też ubrania i słodycze dla dziecka. Sprawianie komuś radości, to niesamowite uczucie – przekonuje Ewelina Dutkowska.
W podziękowaniu dostała przepiękny list: – „Właśnie kurier przywiózł paczkę i jestem w totalnym szoku. Nie wiem, co napisać, a co wyraziłoby moją wdzięczność. Czy widziała Pani dorosłą osobę, która płacze jak dziecko? Jeżeli nie, to ja właśnie tak płaczę, ale są to łzy szczęścia, radości, nadziei… Jestem szczęśliwa, bo oprócz butów dla synka otrzymałam dużo więcej dobra. Synek jest ubrany od stóp do głów. Wszystko, co otrzymaliśmy jest wspaniałe. Dziękuję!” – napisała mama Grzesia.
Inna obdarowana przez grupę Oddajesz – Pomagasz osoba napisała wiersz:
– „ Na wszystko co najlepsze zasługujecie, bo jesteście nadzieją w tym okrutnym świecie. Modlitwę za Was do Boga kieruję, niech Ten Wam wiele łask ofiaruje. Byście nigdy smutku nie zaznali, byście jak najdłużej w tej grupie trwali. Wiem, że te słowa to nie jest zbyt wiele. Jestem Wam bardzo wdzięczna moi przyjaciele”…
GDZIE SKIEROWAĆ PIERWSZE KROKI PO POMOC?
Instytucją, która jest powołana do niesienia wszechstronnej pomocy jest właściwy dla miejsca zamieszkania ośrodek pomocy społecznej. Ośrodek jest jednak miejscem, które pomoże nam przetrwać, ale aby naprawdę wyjść z biedy, rozwinąć skrzydła i pokazać swoim dzieciom nową drogę, trzeba nie tylko brać, ale też dać coś od siebie. Swój czas, energię i dobre chęci.
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie
Sikorskiego 3
70-323 Szczecin
tel. 91 48 57 601, 91 48 57 500
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Koszalinie
Monte Cassino 2
75-412 Koszalin
tel. 94 316 03 00
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołobrzegu
Okopowa 15
78-100 Kołobrzeg
tel. 94 35 523 00
fax 94 35 523 38
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Stargardzie
Warszawska 9a
73-110 Stargard
tel. 91 578 45 83
Ośrodek Pomocy Społecznej w Goleniowie
Pocztowa 13
72-100 Goleniów
tel. 91 460 14 72, fax: 91 418 24 66
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sławnie
Romualda Mielczarskiego 1
76-100 Sławno
tel. 59 810 54 52
