Czy istnieje uniwersalny przepis na osiągnięcie sukcesu w życiu zawodowym i osobistym?

Niestety nie. Na szczęście jednak są pewne ogólne zasady (a ściślej: komunikowania się z nimi i współpracy), których przestrzeganie może nam pomóc w osiągnięciu życiowego sukcesu.

 

Inteligencja emocjonalna

Amerykański psycholog Daniel Goleman badał pojęcie inteligencji emocjonalnej. To kompetencje osobiste człowieka rozumiane jako zdolności rozpoznawania swoich i cudzych stanów emocjonalnych oraz zdolności używania własnych emocji do radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.

Kompetencje zaliczane do inteligencji emocjonalnej są uzupełniające w stosunku do inteligencji racjonalnej obejmującej zdolności czysto intelektualne, analityczne i abstrakcyjne, mierzone poziomem inteligencji IQ.

W praktyce oznacza to, że osoba o wysokiej inteligencji emocjonalnej potrafi rozpoznać, w jakim nastroju znajduje się osoba, z którą wchodzi w interakcje i zachować się adekwatnie do tego nastroju. Jeśli osoba, z którą rozmawiamy jest smutna – osoba o wysokiej inteligencji emocjonalnej rozpozna to i okaże jej wsparcie, np. zapyta, czy może coś dla tej osoby zrobić. Pracownik o wysokiej inteligencji emocjonalnej widząc, że jego szef jest zdenerwowany nie będzie go w tej sytuacji prosić o podwyżkę – nawet jeśli z takim zamiarem zawitał do jego gabinetu, tylko zapyta, co się stało i czy może w jakiś sposób pomóc. To właśnie takie zachowania sprawiają, że jesteśmy postrzegani w pracy jako osoby godne zaufania, na które można liczyć, a tym samym… choćby awansować!

Nie inaczej jest w sytuacjach rodzinnych. Gdy widzimy, że nasz partner jest smutny lub roztrzęsiony po powrocie z pracy, nie podejmujemy z nim rozmowy o słabych ocenach dziecka ani tym bardziej nie czynimy wyrzutów, że nie posprzątał po sobie, robiąc rano śniadanie. Kiedy się o tym pisze lub czyta, kwestie te wydają się być oczywiste i niepodlegające dyskusji. A jednak w codziennym życiu bardzo często zapominamy o empatii i otwartości na drugiego człowieka i podejmujemy działania kompletnie przeciwne, nakierowane nie na zrozumienie drugiej osoby, ale na nas samych.

Podkreślamy jacy to my jesteśmy biedni, bo np. musimy ciągle sprzątać po śniadaniu partnera, jak to nam jest źle, jak sami nie jesteśmy doceniani. Oczywiście, powiedzenie o tym  partnerowi jest bardzo ważne. Ale nie w momencie, gdy widzimy, że sam jest przytłoczony innymi problemami!

 

Okaż innym szczere zainteresowanie

Umiejętność dostrzegania i identyfikowania emocji innych ludzi można ćwiczyć. Ważne jest słuchanie innych osób. Ludzie mają tendencję do mówienia głównie o sobie. Niewiele osób potrafi słuchać i szczerze okazywać zainteresowanie innymi. Tymczasem Daniel Carnegie, autor bestsellerowych książek: „Jak na zaufaniu budować dobre relacje z ludźmi”, „Jak przestać się martwić i zacząć żyć” oraz „Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi” w tej ostatniej (wydanej w 1936 r., przetłumaczonej na 37 języków i wciąż aktualnej i kupowanej na całym świecie) napisał: „Możesz zjednać sobie więcej przyjaciół w dwa miesiące dzięki temu, że okażesz im szczere zainteresowanie, niż w dwa lata próbując, by oni zainteresowali się Tobą!”

Maya Aagelou, amerykańska pisarka i reżyserka, pierwsza czarnoskóra kobietą dopuszczoną do Amerykańskiej Gildii Reżyserów, uważała natomiast że „Ludzie zapomną co mówiłeś, zapomną co robiłeś, ale nigdy nie zapomną o tym, jak czuli się dzięki Tobie.”

 

7 Nawyków skutecznego działania

Jeden z najbardziej znanych amerykańskich specjalistów od zarządzania Stephen R. Covey opracował siedem wskazówek dla ludzi, którzy chcą odnieść sukces w pracy.

1. Bądź proaktywny
2. Zaczynaj z wizją końca
3. Rób najpierw to, co najważniejsze
4. Myśl w kategoriach wygrana-wygrana
5. Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumiany
6. Synergia
7. Ostrzenie piły.

Pierwsze trzy nawyki dotyczą tzw. zwycięstwa prywatnego, czyli pracy nad sobą. Następne trzy wiążą się z tzw. zwycięstwem publicznym, czyli skutecznym współdziałaniem z innymi ludźmi. Nawyk siódmy, nazwany ostrzeniem piły odnosi się do odnawiania swoich zasobów w czterech wymiarach: fizycznym, umysłowym, społecznym i duchowym.

A co konkretnie oznaczają poszczególne nawyki?

 

1. Bądź proaktywny

Proaktywność to podejmowanie działania zamiast biernego oczekiwania na to, co się wydarzy. Covey mówi, że ludzie dzielą się na tych, którzy włączają się do działania, tych którzy się tylko przyglądają działaniu innych i tych, którzy pytają co się stało. Bycie proaktywnym to bycie tym, który działa. Co to oznacza w praktyce? Np. wychodzenie z inicjatywą, oferowanie pomocy. Ciężki okres w firmie? Zaproponuj własne rozwiązanie, wyraź gotowość do  zostania po godzinach albo zaoferuj pomoc w znalezieniu dodatkowych pracowników produkcji etc. Taka postawa pracownika zwróci uwagę każdego przełożonego.

 

2. Zaczynaj z wizją końca

Rozpoczynając jakieś działanie musimy wiedzieć, do czego ono prowadzi. Jaki jest jego cel i oczekiwany rezultat. Ta zasada dotyczy też naszego życia w ogóle. Co chcemy osiągnąć? Do czego dążymy? Czy działanie, które podejmujemy prowadzi nas do wymarzonego celu? Nawet nielubiana praca może być etapem na drodze do osiągnięcia wymarzonego celu, jeśli dzięki niej możemy opłacić studia zaoczne, których ukończenie pozwoli nam ubiegać się o pracę naszych marzeń.

 

3. Rób najpierw to, co najważniejsze

Ten nawyk można odnieść do planowania swojego czasu i ustalania priorytetów działań (odsyłamy tu do artykułu „Planowanie dnia – bądź efektywna/y”). Ustalmy zawsze, które z zadań, jakie musimy wykonać są najważniejsze i je róbmy. Być może te  mniej ważne możemy zlecić komuś innemu?

 

4. Myśl w kategoriach wygrana-wygrana

Współdziałając z innymi dbajmy o atmosferę, nie wzniecajmy konfliktów, skupmy się na ich rozwiązywaniu. Myślmy o innych, nie tylko o sobie. Ludzie będę z nami chętnie współpracować, gdy zobaczą, że nie jesteśmy skupionymi na sobie i własnych korzyściach egoistami.

 

5. Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumiany

To zasada, która odwołuje się do tego o czym mówił Daniel Carnegie – więcej zyskasz okazując innym szczere zainteresowanie niż próbując ich zainteresować sobą. Oczywiście, mówiąc o szczerym zainteresowaniu absolutnie nie mamy na myśli żadnej natarczywości czy wścibskich pytań! Okazując zainteresowanie zadawajmy pytania ogólne, pozwalając wygadać się naszemu rozmówcy. Unikajmy bagatelizowania jego problemów i zachowywania się w stylu „wujek dobra rada”.

 

6. Synergia

Synergia oznacza wartość dodaną działania w grupie. Współpracując z innymi nie tylko tworzymy zespół o kompetencjach będących sumą kompetencji jego członków, ale również zyskujemy wartość dodaną w postaci wyjątkowej kreatywności i energii, wynikającej ze współdziałania ludzi o różnorodnych kompetencjach i osobowościach  które nie mogłyby zostać osiągnięte w pracy indywidualnej. Synergii łatwiej jest doświadczyć, niż ją opisać. Sam Covey wyjaśnia to w ten sposób:

„Kiedy ludzie raz doświadczą działania synergii, zmieniają się bezpowrotnie. Wiedzą już, że takie przygody z poszerzaniem granic umysłu są możliwe. Często podejmuje się wysiłki odtworzenia konkretnego doświadczenia synergii, przeważnie jednak nie można tego dokonać.(…) Docenianie różnic – umysłowych, emocjonalnych, psychologicznych – stanowi istotę synergii. Kluczem do tego jest zrozumienie, że ludzie nie widzą świata takiego, jaki on jest, ale jacy oni są.”

 

7. Ostrzenie piły

w terminologii Coveya 0strzenie piły oznacza zadbanie o siebie, swoje zasoby, odpoczynek, czas na refleksję, na robienie tego, co się lubi. Bo jeśli nie zadbamy o siebie, to nawet jeśli będziemy pracować coraz więcej, będziemy coraz mniej efektywni. Nawyk ostrzenia piły odnosi się do opowieści o drwalu, który pierwszego dnia pracy przy wyrębie ściął 8 drzew. Następnego już tylko 6, choć pracował równie intensywnie. Trzeciego dnia, choć piłował jak szalony udało mu się ściąć tylko 4 drzewa. Kiedy przyszedł jego szef i zapytał o wynik pracy drwal był załamany. Tłumaczył, że pracował tak samo intensywnie jak pierwszego dnia, a nawet bardziej, a jednak ściął drzew mniej niż wtedy. „A kiedy ostatnio ostrzyłeś swoją piłę?” zapytał szef.

Covey zawarł swoje zasady w bestsellerowej książce „7 Nawyków skutecznego działania”, która została przetłumaczona na 40 języków i sprzedała się w 20 mln egzemplarzy. Teorię 7 nawyków autor rozwinął jeszcze w kolejnej książce „7 nawyków szczęśliwej rodziny”, w której odniósł przedstawione wyżej zasady do udanego życia rodzinnego. A doskonale wiedział, o czym pisze, gdyż miał aż dziewięcioro dzieci!

Do wszystkich przytoczonych wyżej zasad warto dodać jeszcze jedną: wiarygodność. To, czy potrafimy wywiązać się z podjętych zobowiązań, dotrzymać ustalonych terminów, danego słowa,, dochować tajemnicy, spełnić obietnicę jest bardzo ważne, bo buduje nasz wizerunek jako osoby godnej zaufania. Pisał już o tym także Daniel Carnegie w książce „Jak na zaufaniu budować dobre relacje z ludźmi”. A jak powiedział (i napisał, nadając tym stwierdzeniem tytuł swojej książce) Michał Szafrański, bloger, który w ciągu kilku lat wygenerował przychód rzędu 7 milionów złotych: zaufanie to waluta przyszłości.