Kontrast:
Czcionka: A A A
Pobierz NVDA - czytnik ekranuNVDA logo

Różnice pokoleniowe

Boomerzy, milenialsi – zapewne zdarzyło Ci się słyszeć te nazwy, określające współcześnie żyjące pokolenia. Socjolodzy podkreślają jak bardzo są one różne i jak bardzo różnice te wpływają na trudności w porozumiewaniu się ww. pokoleń.

 

Przedziały czasowe poszczególnych generacji

Przynależność do określonej generacji jest określana przez rok urodzenia danej osoby. I tak:

  • urodzeni w latach 1946 – 1965 to tzw. Baby Boomers – w Polsce nazywani w skrócie Boomerami,
  • urodzeni w latach 1966 – 1980 to pokolenie X, którego górną granicę urodzin niektórzy socjolodzy przesuwają nawet do roku 1985,
  • urodzeni w latach 1981 (1986) – 1995 (1999/2000) to generacja Y,
  • zaś urodzeni po 1995 (lub po 2000 roku) to pokolenie Z.

Ostatnie dwa pokolenia, tj. Y i Z bywają nazywane Millenialsami, choć coraz częściej mówiąc o Millenialsach dziennikarze i komentatorzy mają na myśli osoby urodzone w roku 2000 i później. To, co jednoznacznie definiuje pokolenie Millenislsów to technologie ICT, a przede wszystkim Internet. Pokolenie Y to ci, którzy dorastali w świecie coraz bardziej upowszechniających się technologii, z kolei pokolenie Z już się w tym świecie urodziło i innego po prostu nie zna. To pokolenie, dla którego Internet i telefony komórkowe są czymś oczywistym, co istnieje w ich najwcześniejszych wspomnieniach, czego obsługi nigdy nie musieli specjalnie się uczyć, bo rosło i ewoluowało wraz z nimi.

No dobrze, powie ktoś, i co z tego? Po co ten cały podział? Co z niego wynika?

Przedstawiony podział na generacje ma na celu przede wszystkim zwrócenie uwagi na różnice w systemie wartości występujące między poszczególnymi generacjami, których poznanie i zrozumienie ułatwi nam komunikację z przedstawicielami poszczególnych pokoleń, pomoże się wzajemnie zrozumieć i uniknąć konfliktów – zarówno na stopie prywatnej, także w rodzinie, jak i służbowej – w pracy czy relacjach biznesowych.

 

Baby Boomers (urodzeni w latach 1946 – 1965) – po polsku Boomerzy

Nazwa Baby Boomers oznacza dzieci wyżu demograficznego, jaki nastąpił po zakończeniu II wojny światowej. Osoby należące do tego pokolenia w większości hołdują takim wartościom jak:

  • Stabilizacja – stała praca, stały związek, stałe miejsce do mieszkania.
  • Poczucie bezpieczeństwa – to największa wartość, stała praca, z której w jesieni życia będzie się pobierać emeryturę, zalegalizowane małżeństwo, mieszkanie – wszystko to ma zapewnić przedstawicielowi pokolenia Baby Boomers poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji.
  • Tradycja – jest jednym z elementów ich tożsamości, rytuały i zwyczaje powtarzane w określonych czasowych cyklach są ważne, są przewidywalne, są elementem stabilizacji i bezpieczeństwa. Dlatego pokolenie Baby Boomers w swej większości nie lubi wszelkich odstępstw od zwyczajów i tradycji, które wyglądają dla nich jak zupełnie niepotrzebne dziwactwa.
  • Autorytety – nauczyciel czy lekarz mają zawsze rację, a w przypadku osób wierzących – również ksiądz. Wiara Baby Boomers w nieomylność autorytetów jest wielka i praktycznie niezachwiana.
  • Niezmienność poglądów – Boomerzy nie lubią zmieniać poglądów. Wyrobiwszy już sobie zdanie na jakiś temat Boomerzy będą w większości bronić go jak niepodległości, nawet gdyby obiektywnie wydawało się to irracjonalne.

„Wegatarianizm? Ale po co ci to, przecież jadłaś mięso i co smakował. To już moje kotlety Ci nie smakują? A pomyślałaś, co będzie, jak zajdziesz w ciążę? Przecież dziecko musi mieć wszystkie potrzebne mikroelementy i witaminy. Skąd je weźmiesz? Z sałaty?”  – to oczywiście żartobliwy przykład potencjalnej argumentacji babci z pokolenia Baby Boomers w rozmowie z wnuczką, która właśnie radośnie oświadczyła jej, że została wegetarianką.

W podobny sposób przedstawiciele tego pokolenia mogli reagować na ich zdaniem szalone i niepotrzebne pomysły własnych dzieci, czyli reprezentantów pokolenia X np. takie jak kameralny ślub bez wesela, założenie własnej firmy, studia artystyczne, podróż autostopem po Europie, pomalowanie pokoju na czerwono/czarno/złoto etc.

Największy stres pokolenia powojennego wyżu? Zmiana. Każda. Zwolnienie z pracy może być z ich punktu widzenia prawdziwą tragedią. A już samodzielna rezygnacja z pracy na rzecz realizacji marzenia o własnej firmie kompletnie niezrozumiałą fanaberią. Świadome tego dzieci Boomerów, czyli ludzie pokolenia X nierzadko stwarzają więc specjalną wersję własnego życia na użytek opowiadania o nim rodzicom.

Należy też podkreślić, że pokolenia Baby Boomers bardzo często jest stabilne finansowo Gros lat ich pracy przebiegało w poprzednim systemie gospodarczym. Jeśli udało im się bez zawirowań zawodowych przejść okres przełomu najczęściej mają dziś, lub wkrótce nabędą prawa do całkiem dobrej emerytury – nierzadko z pewnością wyższej niż ta, która czeka pokolenie X. Z drugiej strony w pokoleniu tym jest również wiele osób o bardzo niskich emeryturach – głównie są to kobiety, które krótko pracowały  i /lub pozostawały na utrzymaniu mężów.

 

Pokolenie X (urodzeni w latach 1966 – 1980 (1985))

Co wyróżnia pokolenie X? Przede wszystkim:

  • Tendencja pokolenia X do zaznaczania własnej indywidualności. Nie zawsze dokładnie wie, czego chce. Ale doskonale wie jedno: nie chce być takie jak pokolenie swoich rodziców, czyli Baby Boomers. Pokolenie X zaznacza swoją indywidualność poprzez skupienie na rozwoju, podnoszenie kompetencji i kroczenie własną ścieżką.

„Iksy” świadome konserwatywnego postrzegania rzeczywistości przez swoich rodziców nierzadko celowo malowały przed nimi nieprawdziwe obrazy rzeczywistości i wizje własnego życia. Co ciekawsze, często czynią tak nadal, mimo, że już dawno ukończyły 40. rok życia. Celem tych zabiegów jest utrzymanie rodzica w przekonaniu, że ich ponad 40-letnia pociecha żyje w miarę normalnie – „tak jak wszyscy” albo przynajmniej „tak jak większość”. Świadome specyfiki pokolenia swoich rodziców „Iksy” osiągnęły więc nierzadko mistrzostwo w maskowaniu swojego prawdziwego życia i utrzymywaniu rodzica w określonym przekonaniu. Oczywiście, należy podkreślić, że za takimi działaniami idzie wielka miłość pokolenia X do swoich rodziców z Baby Boomers. „Iksy” nie chcą ich niepotrzebnie denerwować, ale też jednocześnie chcą pozostać w zgodzie z sobą bez niepotrzebnych konfliktów z rodzicami.

Indywidualizm wyraża się również w kreowaniu przez Iksy tzw. marki osobistej, czyli swojego przemyślanego, profesjonalnego wizerunku. Część z nich może oficjalnie negować i odrzucać pojęcie „marka osobista”, jako przejaw korporacjonizmu. Ponieważ jednak ich indywidualizm jest dla nich ważny, bardzo prawdopodobne, że i tak będą budować swoją markę, jednak unikając nazywania tego w ten sposób.

Poza wspomnianą indywidualnością wartościami dla pokolenia X są również:

  • Niezależność – „Iksy” mają świadomość, że życie po swojemu wymaga niezależności. Indywidualizm i niezależność jako podstawowe dla nich wartości są spójne. Dlatego Iksy potrafią bardzo ciężko i efektywnie pracować. Są też pierwszym pokoleniem, które zaczynało pracę zawodową wraz lub zaraz po przełomie gospodarczym 1989 roku. „Iksy” musiały więc szybko uczyć się nowych rzeczy i wykazywać niesłychaną elastyczność.
  • Samorozwój – pokolenie X lubi się uczyć i rozwijać. Lubi analizować siebie, dowiadywać się nowych rzeczy na swój temat – np. poprzez testy osobowości, coaching czy różne metody i techniki autorozwoju.
  • Spełnienie – „X” dąży do życiowego spełnienia, nawet jeśli nie wie, na czym ma ono dokładnie polegać.
  • Szacunek dla technologii – pokolenie X korzysta z technologii, ale głównie do partykularnych celów – czyli np. promocji swojej firmy poprzez media społecznościowe.
  • Niestała (flexibilna) sytuacja finansowa. Podobnie jak pokolenie Baby Boomers, X nie jest jednolite pod względem ekonomicznym. W końcu nie wszystkie Iksy pracowały w korporacjach – a o pokoleniu X tak nierzadko pisze się z perspektywy ich wejścia na rynek pracy wraz z wejściem do Polski zachodnich korporacji. To, oczywiście nie dotyczy całego pokolenia. Tym bardziej, że praca w korporacjach nierzadko szybko się kończyła i niejeden X nie raz wylądował w kolejce do rejestracji w urzędzie pracy. Wszystko to sprawia, że w finalnym rozrachunku może się okazać, że po zakończeniu aktywności zawodowej pokolenie X będzie miało uposażenie emerytalne niższe niż ich rodzice z pokolenia Baby Boomers. Podczas gdy Boomerzy najczęściej przepracowali całe życie w jednym, góra dwóch-trzech zakładach pracy, w których regularnie potrącano im składki na ubezpieczenie społeczne, „Iksy” często traciły jedną pracę i nim znalazły nową pozostawały bezrobotne..

 

Millenialsi

Jak wspomniano już wcześniej cechą Millenialsów jest  bardzo dobre zaznajomienie z technologiami ICT. Jako nieodłączna część ich życia są wykorzystywane na różne praktyczne sposoby.

Wychowani przez Iksów Millenialsi dorastali nie tylko wśród komputerów i telefonów komórkowych, ale też w przekonaniu o własnej wyjątkowości. Skupione na własnym indywidualizmie Iksy nierzadko podkreślały ten indywidualizm również poprzez własne dziecko. Było ono przedstawiane innym Iksom jako wyjątkowe, np. uzdolnione w jakimś kierunku, zachowujące się w jakiś szczególny sposób itp. O ile więc Boomerzy dążyli do tego, aby ich dziecko było normalne i takie jak wszyscy (a Iksy bardzo tego nie chciały) o tyle pokolenie X chciałby, aby ich dzieci były wyjątkowe, podczas gdy Millenialsi wcale nie chcą być aż tak wyjątkowi. Najczęściej chcą po prostu mieć święty spokój i robić to, co lubią.

W przeciwieństwie do pokolenia rodziców, Millenialsi nie są tak skupieni na własnym rozwoju, a już na pewno nie postrzegają go w kategoriach potencjalnych korzyści. Robią zwykle to, co lubią – np. grają w gry video, czym nierzadko przyprawiają swoich rodziców o frustrację. Część „Iksów” kompletnie nie będzie mogła zrozumieć, jak można tracić czas na gry video, z drugiej strony całkiem sporo z nich również będzie to robić. Różnice między graczami pokolenia X oraz Millenialsów będą dotyczyły płci:w pokoleniach Y i Z graczami będą zarówno kobiety / dziewczyny jak i mężczyźni / chłopcy, podczas gdy wśród pokolenia X urokowi gier poddadzą się głównie mężczyźni.

Co głównie odróżnia Millenialsów od starszych pokoleń?

  • Technologie – wspomniane już wcześniej, są naturalnym środowiskiem Millenialsów.
  • Świat wirtualny – czyli przede wszystkim to, co się dzieje online. Świat internetu, jest dla Millenialsów tak samo ważny i realny jak świat rzeczywisty. Gros ich aktywności dokonuje się w sferze online. Zakupy lub nauka przez Internet nie są żadnym problemem. Tam nawiązują się przyjaźnie i sympatie, np. można poznać zarówno członków swojego teamu w grach video (również rozgrywanych online) jak i partnera życiowego. Pandemia Covid 19 dodatkowo rozszerzyła te aktywności.
  • Brak autorytetów – Millenialsi raczej nie przejmują się opiniami innych ludzi poza własną grupą rówieśniczą. Ani rodzic, ani nauczyciel nie jest nieomylny – wręcz przeciwnie, może się mylić, ponieważ z ich punktu widzenia nie zna realnego (czyli tak naprawdę wirtualnego) świata. Millenialsi chcą być chwaleni, lubianidoceniani i jeśli nie znajdują tego np. u nauczyciela czy przełożonego – po prostu go zmieniają.
  • Nieuznawanie hierarchii – z punktu widzenia Millenialsów wszyscy są równi i to, że np. ktoś jest młodszy nie uzasadnia gorszego traktowania czy mniejszych przywilejów. Jeśli tak jest – np. w pracy Millenialsa – porzuca ją.
  • Brak przywiązania do miejsc i rzeczy – z wyjątkiem smartfonu. Smartfon jest nieodłączną częścią Millenialsa, żadna inna rzecz nie budzi takiego przywiązania. Millenials może mieszkać gdziekolwiek – jego domem jest cały świat. Może dziś pracować w Polsce, a jutro wyjechać do Niemiec, Holandii czy jeszcze dalej. Nie boi się podróży i ryzyka, życia i pracy w innym kraju. Nawet jeśli niezbyt dobrze zna obcy język – choć bardzo często zna go o wiele lepiej niż przedstawiciele pozostałych pokoleń. Przede wszystkim najczęściej zna, przynajmniej biernie i w ograniczonym zakresie, język angielski będący językiem nowych technologii.
  • Trudności w komunikacji, zwłaszcza werbalnej. Choć osoby zwłaszcza z pokolenia Z prawie nie rozstają się z telefonem, to prawie wcale, a na pewno najrzadziej używają go do rozmów głosowych! Wielu Millienialsów wręcz nie znosi rozmów przez telefon i komunikuje się w ten sposób głównie z przedstawicielami starszych pokoleń. Między sobą Millenialsi komunikują się głównie pisemnie, przez SMS oraz aplikacje do komunikacji takie jak Messenger czy W tak prowadzonych rozmowach używają mnóstwa skrótów oraz ikon wyrażających emocje (tzw. emotikonów). Również w celu odbycia rozmowy głosowej, do Millenialsa częściej łatwiej się dodzwonić przez aplikację niż linię GSM.
  • Niestabilna sytuacja finansowa. Sytuacja finansowa Millenialsów może być bardzo różna. Z jednej strony potrafią zarabiać duże pieniądze, np. dzięki pracy za granicą, a czasem w bardzo dziwny i niezrozumiały dla innych pokoleń sposób – np. dzięki prowadzeniu kanału na YouTube. Z drugiej strony rzadko przywiązują się do pracodawcy.  CV nawet u młodych osób może mieć już wiele miejsc pracy, co dla pracodawcy z pokolenia Baby Boomers może być istotną wadą, zaś dla innego Millenialsa, szukającego zespołu do swojego startupu – zaletą pokazującą różnorodność doświadczeń kandydata. Dla Millenialsów opinia pracodawcy nie ma większego znaczenia – wychodzą z założenia „jak nie ta praca – to inna”. Często też pracują na umowach cywilno-prawnych lub na czarno. Socjolodzy i ekonomiści zwracają więc uwagę, że na emeryturze sytuacja Millenialsów może być szczególnie trudna – ich świadczenia mogą być wyjątkowo niskie za sprawą braku opłacania składek systemu ubezpieczeń społecznych lub opłacania go w najniższym wymiarze.

 

 

Źródła: