Organizacja czasu wolnego

Dla wielu rodziców czas, kiedy ich dzieci są w wieku szkolnym należy do najwspanialszych w życiu. To okres kiedy dziecko jest wciąż jeszcze dość małym dzieckiem – pozytywnie naiwnym, wrażliwym, któremu jako rodzic pokazujesz i objaśniasz świat i który słucha tego z zapartym tchem, pełen podziwu dla Ciebie, swojego rodzica. Jednocześnie dziecko w tym wieku jest już na tyle dojrzałe, że wraz z upływem rozumie coraz więcej abstrakcyjnych pojęć i wciąż jest ciekawe świata, który chce poznawać z rodzicami i dzięki nim. To doskonały okres na wspólne wycieczki – zarówno te krótkie, kilkugodzinne, pozwalające eksplorować najbliższą okolicę, jak i dłuższe – poza miejscem zamieszkania. Takie wycieczki z nocowaniem u rodziny, znajomych, w hotelu, a może nawet na polu biwakowym lub w specjalnie wyznaczonym do tego miejscu w lesie zostawiają w dzieciach najlepsze wspomnienia. To także doskonały czas na wielkie rodzinne wakacje np. nad morzem, jeziorem, w górach lub za granicą, gdzie kupując wczasy z dużym wyprzedzeniem można sporo zaoszczędzić i w efekcie wydać mniej, niż za wczasy w Polsce kupowane tuż przed sezonem.

 

Mimo, że wizja zagranicznych wakacji wydaje się mocno kusząca warto jednak czas, który chcemy spędzić z dzieckiem w wieku szkolnym przeznaczyć na poznawanie własnej ojczyzny i regionu. Tym bardziej, że wiele obiektów turystycznych i hotelarskich w Polsce oferuje atrakcyjne oferty i rabaty dla rodzin. W niektórych z nich w ogóle nie płaci się za obecność dzieci! Za pobyt w hotelu płacą więc tylko dorośli, a dwoje dzieci gości się w nim bezpłatnie. Tego typu oferty są dostępne praktycznie przez cały rok, a warunkiem dostępu do tych najbardziej korzystnych jest najczęściej zapisanie się na newsletter z informacjami o tego typu ofertach. Z kolei na stronie rodzina.wzp.pl znajduje się wykaz ulg dla posiadaczy zachodniopomorskiej karty rodziny i zachodniopomorskiej karty seniora. Wśród ofert znajdują się zniżki m. im. na pobyty w atrakcyjnych domach wczasowych, hotelach, rabaty do teatrów, muzeum, zoo.

 

Doskonałym sposobem spędzania wspólnie czasu, w dodatku na świeżym powietrzu są jednodniowe wycieczki po najbliższej okolicy czy w nieodległe miejsca, np. szlakami zabytków, pomników przyrody czy specjalnymi szlakami kulturowymi i historycznymi. Dla starszych dzieci atrakcją może być wyprawa szlakiem dynastii Gryfitów albo walk o sforsowanie Odry (na trasie Gozdowice – Cedynia) lub zwiedzanie poniemieckich baz militarnych na trasie z Międzyzdrojów i do Świnoujścia.

Takie wycieczki połączone ze zdobywaniem wiedzy historycznej przygotowują często organizacje pozarządowe takie jak Fundacja Ścieżkami Pomorza czy Stowarzyszenie Rozwoju i Edukacji „Lider”, historyk Michał Rembas oraz przewodnicy po regionie jak Małgorzata i Tomasz Dudowie, Centrum Edukacji i Turystyki „Wiking”  czy organizujący spacery szlakiem zachodniopomorskich legend tajemniczy Legendziarz. Śledzenie profili tych organizacji i osób na facebooku czy zapisanie się na ich newslettery pozwala być na bieżąco z ich ofertą.

 

Organizacja czasu wolnego przez instytucje

Wczesny okres szkolny dziecka jest też tym, w którym zaczynają się kształtować jego przyszłe dorosłe zainteresowania i ujawniać talenty. To najlepszy moment na nauczenie dziecka np. gry w szachy, warcaby, zainteresowania nauką języków obcych, określoną dyscypliną naukową albo nauką gry na instrumencie. Tak wiele zależy w tym czasie właśnie od rodziców! Jeśli sami nie jesteśmy mistrzami w jakiejś dyscyplinie i nie mamy w rodzinie brata, siostry, szwagra, bratowej, którzy rozpali w naszym dziecku nową fascynację, zapiszmy je na zajęcia do najbliższego domu kultury. W wielu z nich są pracownie z różnych dziedzin – muzyczne, teatralne, informatyczne etc.

 

Jednocześnie bardzo ważne jest w tym czasie danie dziecku wyboru, co do formy spędzania czasu po lekcjach. Nie naciskajmy i nie wymagajmy, aby nasze dziecko z dnia na dzień stało się np. wirtuozem gitary! Dajmy mu czas i prawo do poznania siebie, swoich zainteresowań i predyspozycji. Aby to rozpoznanie się dokonało, nie musimy kupować dziecku od razu pianina – na początek zapiszmy go na lekcje czy kurs nauki gry na danym instrumencie. Bardzo często taka pierwsza lekcja jest w ogóle bezpłatna – i pozwólmy dziecku samemu zdecydować, jakim aktywnościom chce poświęcić czas.

 

Organizacja czasu wolnego w rodzinie

Najważniejszy dla dziecka będzie jednak czas spędzony bezpośrednio z rodzicami. I ten czas można spędzić wspólnie na co najmniej 50 ciekawych sposobów, które podajemy poniżej:

Spędzanie czasu z dziećmi w wieku 7 – 9 lat

1. Przygotowanie tylko z tatą obiadu dla pozostałych domowników;
2. Wszelkiego rodzaju wspólne pichcenie – zwłaszcza pieczenie słodkości! Wspólne pieczenie i dekorowanie ciasteczek jest bardzo radosnym i twórczym wspólnym spędzeniem czasu;
3. Przygotowywanie potraw zgodnie z książką „Kuchnia pełna cudów” autorstwa Marii Terlikowskiej – wydaną po raz pierwszy w 1977 r. i wciąż wznawianą książką z zabawnymi przepisami na zrobienie atrakcyjnych wizualnie potraw i przekąsek: muchomorów z jajek i pomidorów, krasnoludków z rzodkiewki, żaglówek z jajek i sera, krokodyla z wężowego ogórka itp.;
4. Przygotowanie rodzinnego pokazu mody – zabawę można powtarzać cyklicznie i tematycznie – pokaz mody wiosennej, letniej, plażowej;
5. Zabawa masą solną, masą papierowa i glinką – tworzenie figurek i biżuterii;
6. Tworzenie biżuterii z makaronu;
7. Wędrówki po lesie. Po lesie warto wędrować zawsze, przez cały rok, nie tylko w sezonie grzybowym. Wędrówki po lesie warto połączyć z uczeniem dziecka rozpoznawania drzew i roślin, tropienia śladów zwierząt i oczywiście z zasadami zachowania się i ochrony przyrody;
8. Domowe kino – mając w domu projektor można robić niemal prawdziwe pokazy filmowe, wyświetlając bajkę czy film na rozpostartym na ścianie białym prześcieradle;
9. Inscenizacje znanych scen z bajek i odgadywania z jakiej bajki pochodzą;
10. Gry karciane „czarny Piotruś”;
11. Gry karciane: gra w wojnę;
12. Gra w warcaby;
13. Co by było, gdyby – dyskusje kreatywne rozszerzające zdolność abstrakcyjnego myślenia, powiązane np. z aktualnymi lub historycznymi wydarzeniami, poszerzające wiedzę dziecka – np. co by było, gdyby nie wyginęły dinozaury, co by było, gdyby ludzie umieli latać, co by było, gdyby zwierzęta mówiły ludzkim głosem etc.;
14. Tworzenie ozdób choinkowych, masek karnawałowych itp.;
15. Tworzenie zielnika roślin polnych i leśnych – UWAGA! Tam gdzie można zerwać roślinę dziecko ją zasusza, wkleja i opisuje roślinę, w przypadku grzybów oraz roślin chronionych wykonuje jej rysunek;
16. Zrobienie uroczystego wernisażu rysunków dziecka, na który zostaną zaproszeni goście;

 

Spędzanie czasu z dziećmi w wieku 10 – 12 lat

17. Impreza, obiad lub podwieczorek w stylu retro – np. w stylu lat 90. albo w stylu XIX-wiecznym;
18. Impreza, obiad lub podwieczorek w stylu innej kultury, np. podwieczorek w stylu japońskim z siedzeniem na poduszkach na ziemi w zaaranżowanych kimonach, z ceremonią herbaty albo impreza w stylu indiańskim lub w stylu wikingów etc.;
19. Gra w szachy;
20. Pomoc rodzicom w renowacji mebli czy w remoncie – czy to mieszkania czy garażu, czy choćby… piwnicy. Odnowienie wybranego starego krzesła i przerobienie go np. na tron, pomoc przy prowadzonym remoncie czy odświeżeniu mieszkania lub pomieszczenia;
21. Robienie i puszczanie latawców;
22. Wędrówki po najbliższej okolicy. Miejsca, w których mieszkamy są świadkami niezwykłych historii. Nawet, jeśli mieszkamy na nowym osiedlu, to przecież zanim zostało ono wybudowane, coś w tym miejscu było – zbadajmy wraz z dzieckiem co takiego. Co działo się w tym miejscu 10, 30, 50 i 100 lat temu? A co mogło się dziać jeszcze wcześniej? Docieranie do źródłowych historii może się przerodzić w fantastyczne opowieści, a te w domową książkę, do której każdy z domowników może zrobić własną ilustrację;
23. Kalambury – odgadywanie przysłów, tytułów filmów, książek czy piosenek na podstawie gestów, ruchów, zachowań;
24. Tworzenie drzewa genealogicznego rodziny;
25. Robienie wraz z rodzicami karmnika, pojemników z ziarnem dla sikorek lub tabliczek z ważnymi informacjami (np. Proszę nie deptać trawników, Proszę nie karmić gołębi);
26. Podróże palcem po globusie i odnajdywanie informacji o wylosowanym miejscu;
27. Gra planszowa „Dixit”; wobec braku oryginalnej gry – zabawa w skojarzenia – tworzenie ciągów skojarzeń;
28. Gry karciane: makao, gra w tysiąca;
29. Gry fizyczne – twister; w przypadku braku oryginalnej gry stworzenie własnego twistera np. ze skrawków materiałów ułożonych na podłodze;
30. Gra państwa – miasta;
31. Gra w statki;
32. Zrobić własną grę planszową;
33. Bohater mojej ulicy – odnajdywanie informacji o genezie nazw najbliższych ulic, historie ich patronów, w przypadku niemożności odkrycia takich historii, tworzenie własnych;
34. Przygody idoli – wymyślanie wspólnie z dzieckiem fikcyjnych przygód jego idoli np. piłkarzy, piosenkarzy itp.;
35. Tworzenie mapy marzeń dotyczącej najbliższej przyszłości z wyciętych i naklejonych na dużą kartkę ilustracji z kolorowych czasopism;
36. Zrobienie rodzinnej sesji fotograficznej z określonymi gadżetami lub w określonym klimacie epoki, miejsca lub filmu (średniowiecze, obca planeta, dziki zachód, Alladyn, wyprawa na biegun, Harry Potter itp.);
37. Robienie rodzinnych wersji popularnych programów telewizyjnych jak „Mam talent”, „Twoja twarz brzmi znajomo”, „Dance, dance, dance” itp.;
38. Tworzenie kroniki rodziny;
39. Zabawa „zgadnij kim jestem” – każda osoba ma na plecach kartkę z nazwą postaci, którą musi odgadnąć zadając pytania, na które można odpowiedzieć tylko tak lub nie;

 

W co się bawić z nastolatkiem?

Spędzanie czasu z dziećmi w wieku 13 – 15 lat

40. Geocatching czyli współczesne podchody – także rodzinny geocatching – np. ukrycie listu lub przedmiotu przez jednego członka rodziny i szukanie go przez pozostałych na podstawie informacji w punktach kontrolnych
41. Straszne historie – dopasowane do wieku mroczne, kryminalne historie, w których zadaniem jest odgadnięcie np. przyczyny zgonu bohatera historii;
42. Stworzenie rapowanej piosenki o rodzinie – z partiami dla wszystkich domowników;
43. Inscenizacje znanych scen z filmów i odgadywanie z jakiego filmu pochodzą;
44. Co by było, gdyby – dyskusje kreatywne rozszerzające zdolność abstrakcyjnego myślenia, powiązane np. z aktualnymi lub historycznymi wydarzeniami, poszerzające wiedzę dziecka – np. co by było, gdyby nie upadł mur berliński, co by było, gdyby nie było drugiej wojny światowej, co by było, gdyby nie wynaleziono bomby atomowej itp.;
45. Stworzenie własnej gry strategicznej – np. z istniejącymi kartami lub projektując własne karty;
46. Tworzenie mapy marzeń nastolatka – dotyczącej dalszych planów życiowych;
47. Tworzenie rodzinnych filmów dokumentalnych – np. na konkretny temat jakiegoś rodzinnego zwyczaju lub poświęconych konkretnej osobie – np. babci, dziadkowi, ciociu i historii ich życia. Taki film może być dla nich doskonałym prezentem;
48. Napisanie scenariusza i odegranie z członkami rodziny filmu fabularnego – można zaangażować do udziału w nim wiele osób, także z dalszej rodziny, którym przygotujemy krótkie kwestie do wygłoszenia przed kamerą, film, może też uwzględniać różne lokacje i zawierać np. kadry z imienin cioci, wesela kuzynki etc.;
49. Zrobienie filmu pamiątkowego dla bliskiej osoby ze zmontowanych zdjęć.
50. Tworzyć np. raz w miesiącu rodzinny newsletter i rozsyłać do pozostałych członków rodziny.

 

Doskonałym sposobem na spędzania czasu z dzieckiem w każdym wieku jest czytanie mu książek. O tym, co czytać dzieciom w wieku 7 – 15 lat mówi artykuł: „Czytaj też starszemu dziecku! Co czytać dzieciom w wieku od 7 do 15 lat?”.